Ryzyko transmisji rumienia zakaźnego do płodu wzrasta wraz z rozwojem ciąży. W I trymestrze wynosi 14%, w II trymestrze 50%, a w III trymestrze ponad 60%. Może to skutkować poronieniem, obrzękiem płodu, rzadko zapaleniem mięśnia sercowego, kardiomiopatiami, wadami wrodzonymi, a czasem prowadzi do obumarcia płodu. Dr n. med. Anna Kajdy. O hipotrofii mówimy, kiedy płód jest mniejszy niż powinien być na danym etapie ciąży. Do jej najpoważniejszych skutków zaliczamy zgon wewnątrzmaciczny, wcześniactwo i jego pochodne oraz powikłania neurologiczne. Nie ma leków na hipotrofię, ale można zapobiegać jej skutkom przez odpowiednie postępowanie w Ten wykres jest przybliżonym przewodnikiem długości płodu na tydzień po tygodniu. Długość płodu mierzy się od korony do dna, ze względu na pozycję, w której będzie, tj. nogi zwinięte do tułowia, co utrudnia zmierzenie jego długości od głowy do palców. Począwszy od 20 tygodnia, długość płodu będzie obliczana od korony 29. tydzień ciąży – narząd wzroku płodu jest już w pełni wykształcony, dziecko gromadzi tkankę tłuszczową, mierzy około 37 cm i waży 1200 g; 30. tydzień ciąży – to czas wzmożonego rozwoju układu nerwowego i płuc, skóra dziecka stopniowo się wygładza, maluch może przyjąć pozycję głową do dołu; Pęcherzyk ciążowy w ostatnim dniu 8. tygodnia ciąży ma już 31 mm. Wielkość zarodka to nawet 18 mm. Na wykonanym w tym tygodniu ciąży badaniu USG można dostrzec ręce (czasem nawet z wykształconymi paluszkami) i nóżki (stopy są jeszcze płetwowate). Obecnie są zalecenia, aby do 8. tygodnia ciąży nie słuchać tętna płodu tylko obrazować je za pomocą tak zwanego Motion- mode (M-Mode). Najogólniej tłumacząc to – patrzymy ile razy serduszko bije. Nie chce tu negować lekarzy, którzy słuchają tętna we wcześniej ciąży bo wiem, że zdecydowana większość tak robi. . 8 tydzień ciąży to 6 tydzień życia zarodka. Dobiega końca 2 miesiąc ciąży i upłynęła już połowa okresu zarodkowego, który potrwa aż do 10 tygodnia. W tym momencie zarodek ma już ukształtowanych wiele ważnych organów, rozwinięty jest także sznur pępowinowy, powszechnie nazywany pępowiną. Dlatego przyszła mama odczuwa prawdopodobnie wiele typowych dolegliwości ciążowych — nasilić się mogą nudności i wymioty, a macica jest już mniej więcej wielkości brzoskwini. To dobry moment, żeby udać się na konsultację do lekarza stomatologa, który oceni stan jamy ustnej i w razie potrzeby wdroży odpowiednie leczenie. Zobacz, czemu higiena jamy ustnej w ciąży jest tak ważna, także jakie zabiegi stomatologiczne można bezpiecznie przeprowadzać w tym okresie. Jak rozwija się zarodek w 8 tygodniu ciąży? Jak wygląda zarodek w 8 tygodniu ciąży? Pępowina: jak powstaje i jaka jest jej rola? Jak zbudowany jest sznur pępowinowy? Objawy w 8 tygodniu ciąży Dlaczego warto odwiedzić stomatologa? Jak rozwija się zarodek w 8 tygodniu ciąży? W 8 tygodniu ciąży, czyli 6 tygodniu życia zarodka, wciąż trwa tzw. okres zarodkowy, który zakończy się mniej więcej za 2 tygodnie — wtedy zarodek stanie się płodem i wejdzie w kolejną fazę życia prenatalnego. Zarodek w tym momencie posiada już zaczątki większości kluczowych dla życia narządów i układów. W zawiązkach kończyn górnych staje się widoczny zarys palców, a także okolicy łokciowej oraz nadgarstkowej. Nieco później dochodzi do różnicowania się zawiązków kończyn dolnych, które też są już dobrze widoczne; teraz właśnie powstaje płytka stopy. To ważny moment dla rozwoju narządów zmysłów, a zwłaszcza uszu — właśnie w 8 tygodniu ciąży kształtuje się u zarodka przewód słuchowy zewnętrzny, który następnie ulega połączeniu ze zgrubieniem małżowiny usznej. W kształtujących się oczach pojawia się barwnik siatkówki. Głowa jest już duża i nadal ulega zaginaniu w kierunku wyniosłości sercowej; jednocześnie dochodzi także do stopniowego prostowania się okolicy grzbietowej i szyjnej1. Sprawdź, jak rozwijają się poszczególne narządy i układy Układ sercowo-naczyniowy Mniej więcej do końca 9 tygodnia ciąży kształtują się przegrody, odpowiadające za prawidłową czterojamową budowę serca i jego właściwe funkcjonowanie. Układ pokarmowy Około 8 tygodnia ciąży wątroba oraz pętla jelit intensywnie wzrastają. Dlatego doprowadza to do wytworzenia fizjologicznej przepukliny pępkowej. Dochodzi do dalszego różnicowania: jelito tylne tworzy część okrężnicy poprzecznej i okrężnicę zstępującą, a także esowatą, odbytnicę i część odbytu. Z kolei jelito tylne kończy się stekiem, który zostaje oddzielony poprzez przegrodę moczowo-odbytową. Z jednej jej strony znajduje się kanał odbytowo-odbytniczy, a z drugiej zatoka moczowo-płciowa. Układ moczowo-płciowy 8 tydzień ciąży to z pewnością jeden z kluczowych momentów dla rozwoju narządów płciowych. Chociaż płeć genetyczna dziecka ustala się już w samym momencie zapłodnienia, to do ok. 8 tygodnia rozwoju narządy męskie i żeńskie niczym się nie różnią. W 6 tygodniu rozwoju dochodzi jednak do przemieszczenia się pierwotnych komórek płciowych (pochodzą one z listka endodermy) z pęcherzyka żółtkowego do tzw. grzebieni płciowych. W ten sposób powstają pierwotne sznury płciowe, dzięki którym rozwój narządów płciowych zarodków męskich i żeńskich zaczyna przebiegać w odmienny sposób. U zarodków męskich, dzięki obecności genu SRY, powstaną sznury płciowe jądrowe. Z kolei brak genu SRY u zarodków żeńskich sprawi, że pierwotne sznury płciowe ulegną rozpadowi, a zamiast nich ukształtuje się rdzeń jajnika. Narządy zmysłów W oczach pojawia się barwnik siatkówki. Powstaje także przewód ślimakowy. Kończyny i układ kostny Powstaje płytka stóp. W kończynach górnych, na płytce dłoni, tworzą się promieniste bruzdy, z których ukształtują się palce. Dzięki pierścieniowatym przewężeniom można wyodrębnić okolice łokcia i również nadgarstka. Źródło: prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 1. Hieronim Bartel, Embriologia: podręcznik dla studentów, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 2012 Jak wygląda zarodek w 8 tygodniu ciąży? Zarodek na początku 8 tygodnia ciąży ma już około 8-11 mm, a pod jego koniec nawet do 14 mm. Nadal waży mniej niż 1 gram2. Jego ciało wciąż pozostaje zwinięte w kształt litery „C”, jednak podczas gdy rosnąca głowa zbliża się do okolicy sercowej, okolica szyjna i grzbietowa delikatnie się prostują. Możemy zaobserwować zawiązki dłoni i stóp — widoczne wcześniej płetwopodobne pęcherzyki uległy już spłaszczeniu i oddzieleniu od bliższego, walcowatego segmentu, za pomocą pierścieniowatego przewężenia. W ten sposób powstały płytki dłoni i płytki stóp. Na płytkach dłoni widoczne są cztery ułożone w promienisty sposób bruzdy, dzięki którym wyodrębnią się palce. Proces ten zachodzi najpierw w kończynach górnych, potem w dolnych. Dzięki utworzeniu się następnie drugiego pierścieniowatego przewężenia, w kończynach górnych będziemy mogli wyodrębnić okolice nadgarstka oraz łokcia3. 2. K. Ostrowski, Embriologia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 3. T. Sadler, Embriologia lekarska Langmana, Edra Urban&Partner Pępowina: jak powstaje i jaka jest jej rola? Sznur pępowinowy, nazywany potocznie również pępowiną, wchodzi w skład tzw. popłodu. Popłodem z kolei nazywamy struktury powstające w ciele kobiety podczas ciąży, bez których prawidłowy rozwój zarodka nie byłby możliwy. Po porodzie popłód zostaje przez matkę wydalony. W jego skład, oprócz sznura pępowinowego, wchodzą takie struktury jak: – łożysko, – owodnia, – omocznia, – także pęcherzyk żółtkowy. Pępowina jest elastycznym przewodem o walcowatym kształcie, którego zadaniem jest połączenie łożyska z płodem. Powstaje ona między 5 a 12 tygodniem ciąży. Już pod koniec 2 tygodnia ciąży zarodek posiada tzw. szypułę brzuszną, która znajduje się między owodnią a kosmówką. Następnie łączy się z nią przewód omoczniowy, powstający z uwypuklenia części pęcherzyka żółtkowego. Znajdują się w nim pępowinowe naczynia krwionośne. Okolice grzbietowe zarodka ulegają szybkiemu wzrostowi, co prowadzi do przemieszczenia się szypuły brzusznej w okolice brzuszne. Wzrost jamy owodni powoduje natomiast, że z czasem obejmuje ona zarodek, szypułę brzuszną oraz pęcherzyk żółtkowy. Jednocześnie powstają zawiązki jelit, a pozazarodkowa część pęcherzyka żółtkowego przekształca się w przewód żółtkowy. Ostatecznie sznur pępowinowy kształtuje się poprzez połączenie szypuły brzusznej i przewodu żółtkowego — w ten sposób dochodzi do połączenia zarodka z kosmówką4. Ukształtowana pępowina składa się z żyły pępowinowej, transportującej z łożyska do płodu utlenowaną krew, a także dwóch tętnic pępowinowych — ich zadaniem jest transportowanie ubogiej w tlen krwi w odwrotnym kierunku, od płodu do łożyska5. Początkowo sznur pępowinowy składa się z 2 tętnic oraz 2 żył, jednak prawa żyła w miarę rozwoju zanika. Najważniejsze funkcje pełnione przez pępowinę to: – transportowanie wraz z krwią matki składników odżywczych, – transportowanie wraz z krwią matki tlenu, – również usuwanie produktów przemiany materii wytwarzanych przez zarodka. Warto wiedzieć Długość sznura pępowinowego To, jakiej długości jest sznur pępowinowy, ma duże znaczenie. Standardowo ma on mniej więcej 60 cm. Co się dzieje, kiedy długość pępowiny odbiega od normy? – Zbyt krótka pępowina (zwłaszcza mająca poniżej 35 cm) utrudnia zarodkowi swobodne poruszanie się w jamie owodni. – Zbyt długa pępowina, zwłaszcza ta, której długość przekracza 1 m, zwiększa ryzyko powstawania tzw. węzłów prawdziwych, w wyniku czego może dojść do braku drożności w naczyniach krwionośnych. Długa pępowina zwiększa też ryzyko opętlenia płodu pępowiną (tzw. kolizja pępowinowa). Źródła: Jarosław Kaczyński, Opętlenie płodu pępowiną w ciąży pojedynczej – przegląd aktualnej literatury, prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich 4. Tomasz Gęca, Maciej Kwiatek, Arkadiusz Krzyżanowski, Anna Kwaśniewska, Pojedyncza tętnica pępowinowa u płodu, 5. Jarosław Kaczyński, Opętlenie płodu pępowiną w ciąży pojedynczej – przegląd aktualnej literatury, Jak zbudowany jest sznur pępowinowy? Sznur pępowinowy zbudowany jest z naczyń krwionośnych, które otacza charakterystyczna tkanka łączna — galareta Whartona — oraz nabłonek okrywający. Dzięki galaretowatej tkance łącznej rosnący stale płód nie powoduje niedrożności pępowinowych naczyń krwionośnych, sprawia też ona, że pępowina jest grubsza i wykazuje większą sprężystość. Tętnice oraz żyły pępowinowe owijają się wokół siebie, zgodnie z zasadą śruby lewoskrętnej; to spiralne ułożenie powoduje, że długość tętnic może być nawet 30% dłuższa niż samej pępowiny. W trakcie rozwoju zarodka, a potem płodu, pępowina — początkowo stosunkowo cienka — staje się coraz grubsza, bardziej sprężysta, dłuższa i mocniej skręcona. W rezultacie pod koniec ciąży jej średnica wynosi ok. 1,7 cm. – Tętnice pępkowe: w trakcie trwania okresu zarodkowego odchodzą od aorty. W późniejszym okresie życia płodowego istnieją jako odgałęzienie tętnic biodrowych. Ich zadaniem jest transportowanie odtlenowanej krwi od płodu do łożyska. – Żyły pępkowe: podczas rozwoju zarodka dochodzi do zaniku prawej żyły; zadaniem pozostałej lewej jest dostarczanie płodowi utlenowanej krwi. Część z niej dociera do prawego przedsionka serca poprzez przewód żylny, reszta przez zatokę żyły wrotnej lewej zostaje skierowana do krążenia wątrobowego6. 6. prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Tomasz Gęca, Maciej Kwiatek, Arkadiusz Krzyżanowski, Anna Kwaśniewska, Pojedyncza tętnica pępowinowa u płodu, Objawy w 8 tygodniu ciąży W 8 tygodniu ciąży kobiecie wciąż towarzyszyć mogą typowe dla I trymestru dolegliwości: – zmęczenie i rozdrażnienie, – nudności i wymioty, – zgaga, – zaparcia, – także częste oddawanie moczu, – powiększenie i tkliwość piersi (w 8 tygodniu ciąży wzrasta pigmentacja sutków, które stają się ciemniejsze), – również zwiększona ilość wydzieliny pochwowej, – zmiany skórne np. szybsze wysuszanie skóry, wypryski, znamiona pająkowate. W 8 tygodniu ciąży możliwe jest już wyczucie podczas ginekologicznego badania dwuręcznego powiększenia macicy. Jej wielkość opisać można teraz jako mieszczącą się pomiędzy wielkością jaja kurzego a pomarańczy. Nie da się jednak jeszcze wyczuć jej wzrostu poprzez powłoki brzuszne, nie widać też wciąż powiększenia brzucha7. Określenie wysokości dna macicy umożliwia proste badanie ginekologiczne — w 8 tygodniu ciąży dno macicy można wyczuć na wysokości spojenia łonowego8. Czym jest czop Kristellera? Czop Kristellera to inaczej czop śluzowy, który powstaje we wczesnej ciąży z lepkiego, gęstego śluzu i „zamyka” ujście wewnętrzne kanału szyjki macicy. Pod wpływem estrogenów dochodzi do rozluźnienia konsystencji szyjki macicy i zwiększonego wydzielania z gruczołów, dlatego jest zauważalnie większa ilość śluzu, który utworzy czop. Czop śluzowy jest lekko mętny, ma białawy lub żółtawy kolor. Organizm pozbędzie się go przed porodem — wypadnięcie czopa śluzowego jest jednym z sygnałów zbliżającego się rozwiązania. Na razie jego zadaniem jest stworzenie bariery mechanicznej i zmniejszenie ryzyka przedostania się szkodliwych drobnoustrojów z pochwy do macicy. 7. Miller, Hanretty, Położnictwo ilustrowane, Libramed, Warszawa 2000 r. 8. prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich Dlaczego warto odwiedzić stomatologa? Każda przyszła mama powinna zatroszczyć się o stan swoich zębów oraz jamy ustnej. Konsultacja stomatologiczna przed końcem 9-10 tygodnia ciąży jest zalecana, jednak dobrze jest już wcześniej zająć się tym tematem — szczególną dbałość o ten aspekt zdrowia rekomenduje się nawet kobietom dopiero planującym zajście w ciążę. Ciąża to okres, kiedy organizm kobiety przechodzi wiele gwałtownych zmian. Są to zmiany hormonalne, ale też zmiany zachowania czy przyzwyczajeń żywieniowych. Wszystko to nie pozostaje bez wpływu na stan zdrowia jamy ustnej. Warto pamiętać, że próchnica oraz choroby przyzębia u kobiety ciężarnej mogą zwiększać ryzyko nie tylko pogłębienia się jej problemów, ale też wystąpienia powikłań. Należą do nich – niska waga urodzeniowa dziecka, – również poród przedwczesny, – stan przedrzucawkowy (wysokie ciśnienie krwi matki przy dużym białkomoczu, bądź też zbyt wysoka ilość białek w moczu), – także cukrzyca ciężarnych9. Czym jest „objaw różowej szczoteczki”? „Objaw różowej szczoteczki” to jeden z pierwszych symptomów ciążowych mających związek z jamą ustną kobiety. Pojawić się może już w pierwszym trymestrze. Nazwa tego objawu wzięła się przede wszystkim od zabarwienia szczoteczki na kolor różowy podczas codziennego czyszczenia zębów. Zjawisko to jest związane z delikatnym obrzękiem i krwawieniem dziąseł w pierwszym trymestrze. Zmienia się barwa brodawek dziąsłowych, które stają się purpurowe i czasem krwawią przy dotyku, nie powodując jednak dolegliwości bólowych. Warto pamiętać również, że lekkie krwawienie dziąseł jest stanem normalnym i nie może być powodem do zrezygnowania ze starannego czyszczenia zębów. Źródło: dr n. med. Agnieszka Pawlik, O jamie ustnej kobiet w ciąży, Zmiany stanu uzębienia w trakcie ciąży Zmiany stanu uzębienia w trakcie ciąży związane są z wieloma czynnikami i dotyczą śliny, samej flory bakteryjnej występującej w jamie ustnej oraz zachodzących zjawisk immunologicznych. Hormony ciążowe przyczyniają się również do rozpulchnienia oraz zwiększenia ukrwienia dziąseł. Estrogen powoduje wolniejszą keratynizację, czyli rogowacenie, a progesteron — zwiększoną syntezę mediatorów zapalnych. W tej sytuacji płytka nazębna wywołuje znacznie silniejszą odpowiedź zapalną organizmu niż przed ciążą. Jednocześnie wysoki poziom progesteronu powoduje, że ślina zmniejsza swoje właściwości buforujące. Biorąc pod uwagę częste w pierwszym trymestrze dolegliwości, takie jak wymioty i refluks, trudno uniknąć kontaktu szkliwa zębowego z kwasem żołądkowym. Przy związanej z działaniem hormonów ciążowych obniżonej barierze ochronnej, powstaje ryzyko nadwrażliwości oraz erozji szkliwa. Na końcu ciąży i w okresie karmienia piersią dodatkowo wzrośnie ilość bakterii w jamie ustnej, co sprzyjać będzie pojawieniu się próchnicy. Zaniedbane zęby u kobiety ciężarnej mogą sprzyjać powstaniu nadziąślaka, nazywanego też guzem ciężarnych. Jest to zmiana pojawiająca się rzadko, jednak mogąca stwarzać problemy — krwawienie nawet przy drobnych urazach, prowadzące nieraz do zaistnienia ryzyka wtórnej anemii. Chociaż niewielkie guzy nie wymagają interwencji lekarza i znikają po porodzie, to te większe mogą utrudniać normalne odżywianie i wymagać usunięcia chirurgicznego, które najbezpieczniej jest wykonać dopiero w drugim trymestrze. Nie możemy zapominać o tym, że próchnica w ciąży może mieć wpływ na przyszłe uzębienie dziecka, którego jama ustna zaraz po porodzie jest jałowa, ale zaledwie w kilka godzin zostaje zasiedlona przez bakterie pochodzące właśnie od matki. W oczekiwaniu na wyrżnięcie się zębów mlecznych osiedlają się one w błonie śluzowej jamy ustnej i namnażają się, a potem przyczyniają się do powstania wczesnej próchnicy. Warto również wiedzieć, że mitem jest, że problemy z uzębieniem podczas ciąży wynikają ze zwiększonego zapotrzebowania na wapń oraz fosfor. Kluczem do poradzenia sobie z tego typu dolegliwościami jest odpowiednia profilaktyka stomatologiczna i dbanie o jamę ustną w czasie ciąży. Jak zatem dbać o zęby i dziąsła w czasie ciąży? Oto kilka ważnych zaleceń: – pamiętać o starannej higienie jamy ustnej, – także szczególną wagę przywiązywać do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych, – sięgać po preparaty przeciwzapalne, przede wszystkim te bazujące na chlorheksydynie, – również zadbać o to, by kamień oraz złogi zostały starannie i w profesjonalny sposób usunięte (przez stomatologa)10. Polskie Towarzystwo Stomatologii Dziecięcej zaleca również – po wymiotach przepłukanie ust wodą i odczekanie ok. pół godziny przed umyciem zębów, co zminimalizuje ryzyko erozji szkliwa, – sięganie po preparaty uwalniające fluor (pasta do zębów czy bezalkoholowe roztwory), – także przy wymiotach, refluksie czy nudnościach warto płukać usta wodą lub roztworem z sody oczyszczonej (jedna łyżeczka na szklankę wody), – wyleczenie próchnicy: jest możliwe przez cały okres ciąży, a najbezpieczniejsze między 14 a 20 tygodniem ciąży, – również stosowanie odpowiedniej diety, bogatej w białko, wapń, fluor, fosfor oraz witaminy A, C i D11. Leczenie stomatologiczne a bezpieczeństwo dziecka Czy leczenie stomatologiczne jest bezpieczne dla dziecka? Przede wszystkim należy pamiętać, że nieleczone choroby zębów i przyzębia mogą stanowić zagrożenie, dlatego najlepiej wyleczyć zęby jeszcze przed ciążą — jeśli to się nie udało, należy podczas konsultacji ze stomatologiem ustalić plan leczenia. – Usuwanie kamienia nazębnego jest bezpieczne przez cały okres ciąży, w rezultacie zapobiegamy powstawaniu poważniejszych problemów. – Bezpieczne przez cały okres ciąży jest też leczenie próchnicy. Za najbezpieczniejszy okres uznaje się 14-20 tydzień ciąży. – Wykonywanie zdjęć rentgenowskich jest niewskazane podczas całego okresu trwania ciąży, szczególnie w pierwszym trymestrze — promieniowanie RTG jest teratogenne, może powodować zaburzenia rozwoju i powstanie wad u płodu. Niestety w przypadku poważnych stanów zapalnych i silnego bólu wykonanie zdjęcia RTG może być konieczne. Będzie to jednak zdjęcie wykonywane wewnątrzustnie; kobieta zostanie zabezpieczona ołowianym fartuchem poniżej szyi, a żadna wiązka promieniowania nie zostanie skierowana w kierunku macicy. Takie badanie nie powinno mieć negatywnego wpływu na dziecko. – Znieczulenie miejscowe jest dopuszczalne podczas całej ciąży, chociaż oczywiście należy zachować wysoką ostrożność w jego stosowaniu. – Leki przeciwbólowe są niewskazane w szczególności w pierwszym trymestrze. Jeśli to konieczne, warto zastosować te zaliczane do bezpieczniejszych czyli np. paracetamol czy kodeinę. Naproksen, ibuprofen czy kwas acetylosalicylowy stosować można tylko w drugim trymestrze. – Leczenie chirurgiczne np. ekstrakcja zęba: jest niewskazane w I i III trymestrze. Jeżeli jednak sytuacja jest poważna, należy je przeprowadzić, zachowując szczególną ostrożność przy doborze środków znieczulających i przeciwbólowych. Źródła: Opieka stomatologiczna w czasie ciąży, materiały ze strony Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej, Katarzyna Pawłowska, Leczenie stomatologiczne w okresie ciąży, 9. Anna Lella, Jama ustna zwierciadłem organizmu, 10. dr n. med. Agnieszka Pawlik, O jamie ustnej kobiet w ciąży, 11. Zalecenia w zakresie higieny jamy ustnej dla kobiet w ciąży, Polskie Towarzystwo Stomatologii Dziecięcej, Źródła: – dr n. med. Agnieszka Pawlik, O jamie ustnej kobiet w ciąży, – Anna Lella, Jama ustna zwierciadłem organizmu, – prof. dr hab. Grzegorz H. Bręborowicz Położnictwo i ginekologia tom I, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich – Hieronim Bartel, Embriologia: podręcznik dla studentów, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 2012 – Jarosław Kaczyński, Opętlenie płodu pępowiną w ciąży pojedynczej – przegląd aktualnej literatury, – Ostrowski, Embriologia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich – Katarzyna Pawłowska, Leczenie stomatologiczne w okresie ciąży, – Materiały ze strony – Miller, Hanretty, Położnictwo ilustrowane, Libramed, Warszawa 2000 r. – Opieka stomatologiczna w czasie ciąży, materiały ze strony Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej, – Sadler, Embriologia, Edra Urban&Partner – Tomasz Gęca, Maciej Kwiatek, Arkadiusz Krzyżanowski, Anna Kwaśniewska, Pojedyncza tętnica pępowinowa u płodu, – Zalecenia w zakresie higieny jamy ustnej dla kobiet w ciąży, Polskie Towarzystwo Stomatologii Dziecięcej, Autor: Rafał „Zarodek w tym momencie posiada już zaczątki większości kluczowych dla życia narządów i układów.” Ciąża 8. tydzień to koniec drugiego miesiąca ciąży. Na tym etapie dziecko w Twoim brzuchu bardzo intensywnie się rozwija: jego kości stają się twardsze, kształtują się stawy i kolor tęczówki. Maluszek reaguje już na Twoje ruchy, więc możesz uspokajać go np. poprzez rytmiczny marsz albo spokojny taniec. 5min. czytania Lut 13, 2019 Trwa Twój 8. tydzień ciąży – objawy w postaci tkliwości piersi czy zgagi mogą (ale nie muszą) być dla Ciebie bardziej odczuwalne. Najprawdopodobniej Twoje spodnie i spódnice są ciut za ciasne – wygodniej będzie Ci w luźnej odzieży z gumką w pasie. Być może to również czas na wymianę biustonosza. Nie zapominaj o tym, by cały czas dbać o swoją odporność – różnego rodzaju infekcje w 1 trymestrze mogą być groźne dla Twojego rozwijającego się dziecka. Rozwój dziecka – 8. tydzień ciąży W ósmym tygodniu ciąży dziecko rozwija się bardzo szybko. Jego kończyny wciąż się wydłużają i są coraz bardziej proporcjonalne do reszty ciała. Kości stają się twardsze, kształtują się poszczególne stawy: łokciowy, nadgarstka oraz ramion. Na badaniu USG można już dostrzec kręgosłup. Widoczne są również malutkie, jeszcze zrośnięte błoną palce. Skóra dziecka pozostaje przezroczysta z widoczną siatką naczyń krwionośnych. Oczy są dość szeroko rozstawione po bokach głowy, a otaczająca je tkanka kostna zmienia się i rośnie. Powstają powieki i źrenice, tworzy się także pigment oczu. Podczas badań nie można jeszcze stwierdzić, jaki ostatecznie będzie ich kolor – dowiesz się o tym dopiero dwa, trzy miesiące po narodzinach dziecka. Końcówka ósmego tygodnia ciąży to czas, kiedy u maluszka rozwija się przewód słuchowy zewnętrzny. Odpowiedzialne za słuch ucho wewnętrze jest już ukształtowane. Normalnie funkcjonuje błędnik, dzięki czemu dziecko reaguje na Twoje ruchy. Może być zaniepokojone, gdy będziesz jechać samochodem po wyboistej drodze, a uspokoi się w trakcie spokojnego marszu czy tańca. Dziecko w 8 tygodniu ciąży mierzy 1,6 cm i waży 1g. W nomenklaturze medycznej przestaje być już embrionem, a staje się płodem. Brzuch w 8. tygodniu ciąży – jak zmienia się Twoje ciało? Choć osoba postronna jeszcze nie będzie w stanie zauważyć, że jesteś w ciąży, Ty najprawdopodobniej widzisz już, że brzuch poniżej pępka jest lekko zaokrąglony. Jest to związane zarówno z powiększającą się macicą (w ósmym tygodniu ciąży można ją porównać pod względem wielkości do grejpfruta), ale przede wszystkim z poluzowaniem powłok brzusznych. To sprawia, że narządy wewnętrzne, głównie jelita, przesuwają się do przodu, co lekko uwypukla brzuszek. Może być Ci niewygodnie w dotychczasowej odzieży, więc wybieraj luźne ubrania, najlepiej z gumką, a nie te zapinane na guziki czy zamek. 8. tydzień ciąży – na co zwrócić uwagę? Zaparcia – są efektem zarówno powiększającej się macicy, która napiera na jelita, jak i zwiększonego poziomu progesteronu. Ten hormon rozluźnia jelita i sprawia, że treść żołądkowa przemieszcza się przez układ trawienny wolniej. Problem może nasilić również przyjmowanie suplementów diety, które zawierają żelazo. Włącz do swojej diety produkty z błonnikiem, takie jak: pełnoziarniste pieczywo, płatki i kasze. Jedz warzywa i owoce (jabłka, kiwi, buraki, brokuły), pij około trzy litry niegazowanej wody mineralnej dziennie, a w ramach posiłków także soki warzywne i owocowe. Na pewno pomoże Ci również regularny ruch, np. codzienne 30-40-minutowe spacery. Tkliwość piersi – w ósmym tygodniu ciąży Twoje piersi mogą być tkliwe, obole, obrzmiałe i bardzo wrażliwe na każdy dotyk. To zupełnie normalne. Objawy te są efektem zmian hormonalnych, które zachodzą w Twoim organizmie. Znajdujące się w piersiach gruczoły, pod wpływem hormonów, zaczynają się powiększać i przygotowywać do laktacji. Przybywa tkanki, która rozciąga się i uciska włókna nerwowe, co jest odczuwalne jako nadwrażliwość oraz tkliwość. Pomyśl o zmianie biustonosza – być może będzie Ci wygodniej w bieliźnie o numer większej, koniecznie wykonanej z miękkich, naturalnych, przyjaznych dla skóry tkanin. Możesz spróbować również lekkich masaży piersi z pomocą specjalnych kremów do pielęgnacji biustu dla kobiet w ciąży lub olejku dla dzieci. Zgaga – w pierwszym trymestrze ciąży w Twoim organizmie zwiększa się produkcja estrogenu i progesteronu, czyli hormonów, które rozluźniają mięśnie gładkie przewodu pokarmowego. Jeśli mięśnie się kurczą, treść żołądkowa cofa się do przełyku i podrażnia jego błonę śluzową. Możesz wtedy odczuwać nieprzyjemne pieczenie czy niesmak w ustach – tzw. zgagę. Jedz mniej, ale częściej – głównie produkty lekkostrawne. Ogranicz spożywanie potraw pikantnych, smażonych i tłustych. Posiłki spożywaj powoli, odgryzaj drobne kęsy i dokładnie żuj je przed połknięciem. Nie najadaj się przed snem. Ubieraj luźną odzież, która nie będzie uciskać Twojego brzucha ani talii. Unikaj zginania przy pochylaniu – jeśli musisz się schylić, zrób to poprzez ugięcie kolan. 8. tydzień ciąży – jak dbać o siebie? Dbaj o swoją odporność W ciąży powinnaś zadbać o układ odpornościowy, by być mniej narażona na przeziębienia czy infekcje. Zwłaszcza w pierwszym trymestrze mogą być one niebezpieczne dla Twojego dziecka oraz dalszego przebiegu ciąży, więc teraz szczególnie dbaj o swoją odporność. Zdrowo się odżywiaj, ubieraj się adekwatnie do pogody za oknem, wysypiaj się i nie przemęczaj organizmu. Przeciwdziałaj rozstępom Ósmy tydzień ciąży to doskonały moment, by rozpocząć przeciwdziałanie rozstępom – w kolejnych miesiącach Twoja skóra będzie dość mocno się rozciągać, więc należy o nią regularnie dbać. Możesz stosować specjalne kosmetyki przeciw rozstępom dla kobiet w ciąży i smarować nimi piersi, uda, pośladki oraz brzuch. Dołącz do programu Zyskaj pełen dostęp do wszystkich benefitów! DARMOWE PRÓBKI Odbierz bezpłatne próbki NAN OPTIPRO® Plus 2 HMO. KONKURSY Weź udział w konkursach i wygrywaj nagrody. TESTOWANIA PRODUKTÓW Wypróbuj produkty Nestlé dla niemowląt i małych dzieci. STREFA EKSPERTA Zadaj pytanie naszym ekspertom i uzyskaj darmową poradę. W 8. tygodniu ciąży w badaniu USG widać już kręgosłup i nóżki rozwijającego się w brzuchu dziecka. Zarodek osiąga właśnie wielkość nasiona fasoli. Co jeszcze charakteryzuje ten moment ciąży? Tydzień 8. zaczyna się wtedy, kiedy od ostatniej miesiączki upłynie 7 pełnych tygodni, a od zapłodnienia 5 pełnych tygodni. Kobieta będąca w 8. tygodniu ciąży może powiedzieć, że jej ciąża ma 7 tygodni i kilka dni (od 1 do 6). Co u dziecka w 8. tygodniu ciąży? W badaniu USG od 8. tygodnia widać kręgosłup i kończyny dolne. Długość ciemieniowo–siedzeniowa (CRL – Crown Rump Length) w 8. tygodniu ciąży wynosi od 9 mm na początku do 15–18 mm na końcu 8. tygodnia. Oznacza to, że dziecko pod koniec 8. tygodnia jest wielkości ziarna fasoli. Zarodek waży około 1 g, choć masy ciała nie określa się jeszcze w badaniu USG. Oczy dziecka zlokalizowane są na boku głowy, powstają źrenice i powieki. Zaczyna działać błędnik, dzięki czemu dziecko odczuwa ruchy i zmiany pozycji mamy. Co u mamy w 8. tygodniu ciąży? Osoby niewiedzące, że jesteś w ciąży nie zauważą żadnych zmian w twojej sylwetce. Przyszła mama natomiast może wyczuć niewielki guzowaty twór tuż nad spojeniem łonowym – jest to macica, w której rozwija się dziecko. Dobrze jest pomyśleć o zmianie ubrań na luźniejsze, ponieważ w brzuchu będzie robiło się coraz mniej miejsca i będzie on w niedalekiej przyszłości zwiększał swój obwód. Ze względu na ograniczoną ilość miejsca w brzuchu mogą pojawić się zaparcia, dlatego też ważne jest, aby stosować dietę lekkostrawną i unikać niezdrowych, ciężkich i tłustych potraw. Najlepiej włączyć do diety pokarmy zawierające błonnik. Progesteron, którego stężenie w I trymestrze jest duże, dodatkowo nasila zaparcia i rozleniwia układ pokarmowy. Na zaparcia pomagają też krótkie, 30–40-min. spacery lub innego rodzaju aktywności fizyczne. Jeśli zaparcia nie ustępują mimo zmiany diety, można rozważyć zmianę suplementów diety na takie, które zawierają mniejsze dawki żelaza, chyba że wskazania lekarskie zalecają większą podaż żelaza. Polecane dla Ciebie kapsułki zł kapsułki, niedobór witamin zł kapsułki, tabletka zł tabletka zł Kiedy wybrać się do lekarza? Wiele kobiet idzie do lekarza od razu, kiedy na teście ciążowym pojawią się upragnione dwie kreski. Lekarz wykonuje badanie ginekologiczne i ultrasonograficzne, ale w większości przypadków nie jest w stanie wiele powiedzieć, ponieważ jest po prostu za wcześnie – ciąża jest zbyt mała, aby ją uwidocznić. Wizyta u lekarza w 8. tygodniu ciąży daje bardzo dużą szansę, że będzie można potwierdzić ciążę, zobaczyć czy jest pojedyncza, czy mnoga, czy jest prawidłowo umiejscowiona w macicy oraz czy (i jak szybko) bije serduszko, nawet w przypadku trochę młodszej ciąży, niż wynikałoby to z daty ostatniej miesiączki (w przypadku nieregularnych miesiączek, kiedy owulacja wystąpiła po 14. dniu cyklu). Jak przygotować się do wizyty lekarskiej? Przed wizytą lekarską przypomnij sobie dokładnie, kiedy była ostatnia miesiączka, a także czy była typowa, czyli taka jak zawsze, czy może miała inny charakter. Jeśli jest to twoja pierwsza ciąża, zapytaj najbliższych, czy w rodzinie nie występowały wady genetyczne, poronienia, ciąże obumarłe, ciąże mnogie itp. Takie same informacje powinien uzyskać również tata dziecka. Jeśli chorujesz na choroby przewlekłe albo przyjmujesz jakiekolwiek leki, weź ze sobą całą dokumentację medyczną oraz najlepiej opakowania leków, aby pokazać je lekarzowi. Jeśli masz Identyfikacyjną kartę grupy krwi, tzw. Krewkartę, bądź oznaczoną grupę krwi podczas poprzednich porodów czy operacji, zabierz wynik ze sobą. Kobiety, które są w kolejnej ciąży, na pierwszą bądź kolejną wizytę mogą zabrać dokumentację lekarską z poprzednich ciąż. Suplementacja i odżywianie Część zasad dotyczących suplementacji, odżywiania się i używek została już przedstawiona w tekstach opisujących poprzednie tygodnie. W czasie ciąży i laktacji należy jeść produkty bogate w witaminę A takie jak jaja, mleko, niektóre ryby, szpinak czy marchewkę. Nie należy jednak suplementować witaminy A na własną rękę, ponieważ jej niedobory u ludzi prawidłowo się odżywiających występują bardzo rzadko, a z kolei jej nadmiar może mieć negatywny wpływ na rozwój dziecka. Dowiedz się więcej, jak powinna wyglądać dieta kobiety spodziewającej się dziecka – przeczytaj: Zdrowa dieta kobiety ciężarnej. Twoje sugestie Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym. Zgłoś uwagi Polecane artykuły Nacinanie krocza – kontrowersje wokół rutynowego nacinania krocza podczas porodu Wątpliwości narastające wokół tematu rutynowych nacięć krocza w trakcie porodu towarzyszą środowisku medycznemu już od wielu dekad. Niesłabnąca od lat argumentacja zarówno zwolenników, jak i przeciwników tego zabiegu sprawiła, że również w Polsce toczy się spór o zasadność episiotomii w kontekście wielu sytuacji położniczych. Co zatem sprawia, że pomimo upływu wielu lat doświadczenia i praktyki temat nacięcia krocza jest nadal równie kontrowersyjny, jak niemal dwie dekady temu, a wizja porodu siłami natury budzi coraz większy lęk wśród pacjentek? Nadciśnienie w ciąży – przyczyny, leczenie, powikłania Nadciśnienie tętnicze jest jedną z wielu chorób, które mogą towarzyszyć ciężarnej. Choć zwykle początkowo nie daje ono żadnych objawów, to brak wdrożenia odpowiedniego postępowania i leczenia może doprowadzić do poważnych komplikacji, które stanowią zagrożenie życia zarówno dla matki, jak i jej nienarodzonego dziecka. Duszności w ciąży – przyczyny. Kiedy trudności z oddychaniem w ciąży powinny zaniepokoić? Duszność jest subiektywnym objawem występującym w przypadku wielu schorzeń, przede wszystkim u osób z ostrymi i przewlekłymi chorobami układu oddechowego i krążenia. Jest również dolegliwością, na którą dość często skarżą się kobiety ciężarne, nawet już w I trymestrze ciąży. Subiektywność objawu polega na tym, że nie jesteśmy w stanie ocenić jego nasilenia za pomocą badań obrazowych czy laboratoryjnych, tak jak np. nasilenie niedokrwistości za pomocą wartości hemoglobiny i hematokrytu. Jakie mogą być przyczyny duszności w ciąży? Poronienie – najczęstsze przyczyny. Jakie są objawy poronienia? Poronienie jest problemem, który dotyczy coraz większej ilości kobiet. Jest to samoistne zakończenie ciąży przed 22. tygodniem, a więc momentem, w którym płód uzyskuje zdolność do przeżycia poza łonem matki. Do utraty ciąży może dojść na różnych etapach jej rozwoju, również przyczyny poronienia mogą być różne – mogą to być czynniki anatomiczne, hormonalne czy środowiskowe. Połóg – ile trwa? Jakie zmiany zachodzą w organizmie kobiety po porodzie? Połóg to wyjątkowy moment w życiu każdej kobiety, która urodziła dziecko. To szereg procesów fizjologicznych, dzięki którym organizm młodej mamy wraca do stanu sprzed ciąży. Połogowi mogą towarzyszyć dolegliwości bólowe związane z inwolucją narządów oraz tzw. odchody połogowe, które są źródłem bakterii. Rany powstałe po nacięciu krocza lub w wyniku cięcia cesarskiego należy starannie pielęgnować i odkażać. Jak to robić i o czym jeszcze pamiętać podczas połogu? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule. Ciąża pozamaciczna – objawy i postępowanie po rozpoznaniu ciąży ektopowej Ciąża pozamaciczna, inaczej ektopowa, polega na zagnieżdżeniu się zapłodnionej komórki jajowej w każdej innej lokalizacji oprócz błony śluzowej trzony macicy. Szczególnie niebezpieczna jest ciąża brzuszna zlokalizowana w jamie otrzewnej, gdyż niesie 17-krotnie wyższe ryzyko śmierci w porównaniu z pozostałym lokalizacjami. Jak wygląda diagnostyka ciąży pozamacicznej, jakie są jej przyczyny i sposoby leczenia? Stan przedrzucawkowy — przyczyny i leczenie preeklampsji Stan przedrzucawkowy może wywołać wiele niebezpiecznych powikłań, na które najbardziej narażone są kobiety powyżej 35. roku życia oraz matki chorujące przewlekle na nadciśnienie tętnicze wykryte jeszcze przed ciążą. Podstawowymi wartościami, które powinny zaniepokoić pacjentkę w ciąży i połogu, ale także lekarzy podczas porodu jest przede wszystkim jej wysokie ciśnienie krwi. Jak wyglądają objawy stanu przedrzucawkowego i jak zapobiegac PE? Czy upławy w ciąży są niebezpieczne? Jak wygląda wydzielina z pochwy i czy jest niebezpieczna dla płodu? Większość upławów w trakcie ciąży, niezależnie od trymestru, nie powinno budzić niepokoju. Zagęszczenie śluzu ma na celu ochronić drogi rodne kobiety, ale także zapewnić bezpieczeństwo rozwijającemu się dziecku. Konsultacja z lekarzem ginekologiem jest wskazana tylko w przypadku wystąpienia określonych objawów, którymi z pewnością nie jest gęsta, przezroczysta lub biała wydzielina z pochwy. Które upławy powinny zwrócić uwagę przyszłej mamy i czy są bardzo niebezpieczne, a także jak wygląda leczenie infekcji intymnej w ciąży? W ósmym tygodniu ciąży utrzymuje się większość objawów, które pojawiły się już w poprzednich tygodniach ciąży. Nadal niezbyt powiększył się brzuch i nie widać jeszcze ciążowych krągłości. Samopoczucie i nastrój zwykle nie są teraz najlepsze. Młoda mama często zastanawia się, jak wygląda dziecko oraz jaka jest wielkość płodu w 8. tygodniu. Wiele mam dzieli się opisem objawów na forum, aby upewnić się, że inne mamy czują się podobnie. W ósmym tygodniu ciąży zaleca się już wykonanie pierwszego usg oraz założenia karty przebiegu ciąży przez lekarza prowadzącego. Jak przebiega 8. tydzień ciąży? Dowiedz się więcej z niniejszego kalendarza tydzień ciążyÓsmy tydzień ciąży to czas intensywnego rozwoju płodu. Dziecko rozwija się niezwykle szybko, rozwijają się narządy i układy wewnętrzne. Zaczynają rozwijać się między innymi płuca, a proces ten potrwa przez wiele kolejnych tygodni. Kształtuje się kręgosłup oraz stawy, twardnieją kości. Zanika ogon, przekształcając się w kość ogonową. Dziecko ma coraz dłuższe kończyny, uwidaczniają się palce, które są jeszcze zrośnięte błoną. Ważnym krokiem jest początek rozwoju narządów zmysłu, takich jak wzrok, słuch czy węch. Dziecko wykonuje wiele ruchów, które nie są jeszcze odczuwane przez matkę. Za to dziecko odczuwa ruchy matki. Serce płodu wykonuje ok. 150 uderzeń na tydzień ciąży, który to miesiąc?Wielu przyszłych rodziców zastanawia się, jak liczy się wiek ciąży oraz wiek płodu. Dla przypomnienia, wiek ciąży zaczyna się liczyć od pierwszego dnia cyklu poprzedzającego zapłodnienie. Jest to reguła Naegelego. Do zapłodnienia dochodzi zwykle około dwóch tygodni od początku cyklu, dlatego wiek płodu różni się o 2 tygodnie od wieku ciąży. Ósmy tydzień ciąży – który to miesiąc? Jest to koniec drugiego miesiąca, cały czas trwa I trymestr. Płód ma ok. 6 tygodni. Co widać na usg? Jaka jest wielkość płodu?8. tydzień ciąży – usg W 8. tygodniu ciąży warto już wybrać się do lekarza i wykonać pierwsze ciążowe usg. Lekarze zalecają wykonanie pierwszego ciążowego usg ok. 7-10 tygodnia, chociaż nie jest ono obowiązkowe. Jak wygląda płód na usg? Ma on kształt fasolki, połowę jego wielkości stanowi głowa. Widać już zawiązki paluszków, a kończyny są już całkiem długie. Widać także zarysy kręgosłupa. Pierwsze usg wykonuje się sondą dopochwową. Lekarz dokonuje pomiaru płodu, ocenia jego wielkość. Lekarz ocenia także stan macicy oraz sprawdza jak zarodek zagnieździł się w błonie macicy, jak wygląda pęcherzyk ciążowy oraz ciałko żółte. Narządy płciowe intensywnie się rozwijają, ale nie można jeszcze określić, jakiej płci jest tydzień ciąży – wielkość zarodka Jaka jest wielkość zarodka w 8. tygodniu ciąży? Pod koniec tego tygodnia zarodek osiąga długość 18-20 mm, przypomina ziarnko fasoli. Jest to wielkość CRL, liczona od czubka głowy do zakończenia miednicy. Zarodek waży niewiele ponad 1 gram, natomiast pęcherzyk ciążowy ma wielkość od 25-31 mm. Pęcherzyk ciążowy jest wypełniony płynem, który chroni dziecko i wpływa na jego w ósmym tygodniu ciążyJakie są objawy ciąży opisywane najczęściej na forum dla przyszłych matek? Najczęściej opisywane są oczywiście nudności i zmiany nastroju. Mogą pojawić się także bóle głowy oraz migreny. Samopoczucie każdej kobiety może być zupełnie różne. Często matki w ciąży uskarżają się na zmiany nastroju oraz rozdrażnienie. Czy ból w podbrzuszu jest normalnym zjawiskiem? Ból w podbrzuszu może pojawić się z powodu rozwijającej się i rozciągającej macicy. Ma ona obecnie wielkość grejpfruta, rozciągają się także powłoki brzuszne. Ból może być także odczuwany w pachwinach oraz w okolicach kręgosłupa. Coraz częściej pojawia się parcie na pęcherz i konieczne jest częste oddawanie moczu. Kobiety wspominają na forum o zachciankach smakowych i apetycie na różne potrawy, nawet te do tej pory niezbyt lubiane. Odczucia takie nie dotyczą jednak każdej ciężarnej. W ósmym tygodniu ciąży nadal mogą występować brązowe plamienie lub lekkie krwawienie. Zwykle nie są to niepokojące objawy, ale należy powiedzieć ginekologowi o wystąpieniu brązowego plamienia lub innych niepokojących sygnałach. W razie konieczności lekarz przepisze leki wpływające na utrzymanie BurnejnikowaZ medycyną związana od ponad 15 lat. Przez ten okres odbyłam wiele staży w instytutach medycznych, gdzie mogłam pogłębić moją wiedzę oraz zdobyć praktykę. 8 tydzień ciąży – rozwój dziecka i zdrowie mamy W 8 tygodniu ciąży możesz dokładnie wyczuć powiększoną macicę, mimo to wielkość twojego brzucha nie rzuca się w oczy. Możesz odczuwać charakterystyczne objawy wczesnej ciąży, np. mdłości. Sprawdź, jak wygląda twoje maleństwo w 8 tygodniu ciąży i jak się rozwija? W 8 tygodniu ciąży twoje dziecko rozwija się bardzo szybko i dynamicznie. Ty sama coraz bardziej zaczynasz dostrzegać zmiany, które zachodzą w twoim organizmie, a które są spowodowane ciążą. Masz tez wyraźne objawy początkowej ciąży. Nic dziwnego – dwa miesiące oczekiwania na dziecko już prawie za tobą. Co się wydarzy w 8 tygodniu ciąży z tobą i dzieckiem? Kalkulator ciąży Dla każdej przyszłej mamy ważna jest informacja, w którym tygodniu ciąży właśnie się znajduje. Jeżeli chcesz obliczyć tydzień ciąży oraz termin porodu, wykorzystaj nasz kalkulator. Co chcesz wiedzieć: Spis treści8 tydzień ciąży - rozwój dziecka8 tydzień ciąży - ZDJĘCIA8 tydzień ciąży - wygląd płodu8 tydzień ciąży - USG i badania8 tydzień ciąży - objawy8 tydzień ciąży - dolegliwości 8 tydzień ciąży - rozwój dziecka Na początku 8 tygodnia ciąży wykształcają się dłonie i stopy, a pod jego koniec powstaną nawet małe paluszki. W 8 tygodniu ciąży rozpoczyna się okres determinacji płci dziecka, powstaje ucho wewnętrzne (odpowiedzialne za słyszenie i zmysł równowagi). Dzięki niemu nienarodzone maleństwo może już reagować na ruch: niepokoją je gwałtowne zmiany pozycji, a uspokaja - miarowy rytm (gdy maszerujesz, tańczysz, pływasz). Płód ma całkowicie ukształtowany kościec. Na razie jeszcze zbudowany nie z kości, ale z galaretowatej chrząstki. Kręgosłup ma grubość szpilki, a żebra - grubość włosa. Zaczynają rosnąć powieki i tworzą się zawiązki mleczaków. Serce dziecka już bije, widoczne są zaczątki mózgu oraz płuca, nerki, wątroba, układ pokarmowy i krwionośny. Czytaj również: USG w ciąży - interpretacja wyników badania Polecamy kalkulatory - narzędzia przydatne w ciąży Rodzisz w roku 2022? Szukasz wsparcia innych przyszłych mam, chcesz wymienić się z nimi swoimi doświadczeniami? Dołącz do grupy na FB "Rodzę w 2022 roku! Grupa dla mam (BEZ HEJTU)"! 8 tydzień ciąży - ZDJĘCIA 8 tydzień ciąży - wygląd płodu W 8 tygodniu ciąży dziecko ma ok. 2 cm wzrostu, czyli dokładnie tyle, ile ziarenko fasoli lub malina. Chociaż jest to wzrost mocno niedoszacowany: lekarze uznali, że będą określać tzw. odległość ciemieniowo-siedzeniową, czyli nie całą długość ciała dziecka, ale odległość od czubka głowy do końca tułowia, bez nóg. To dlatego, że maluszek cały czas przebywa w pozycji embrionalnej, czyli skulonej, z nóżkami podciągniętymi do klatki piersiowej. Jakiej wielkości jest dziecko w twoim brzuchu? Autor: Getty images W 8 tygodniu ciąży dziecko ma ok. 2 cm długości i waży mniej więcej 1 g. Ma już wszystkie narządy, ale większość z nich znajduje się jeszcze na początkowym etapie rozwoju. 8 tydzień ciąży - USG i badania 8 tydzień ciąży to czas, kiedy wiele kobiet zgłasza się do lekarza na pierwszą wizytę. Zgodnie z zaleceniami trzeba to zrobić do 10 tygodnia ciąży. Wizyta wiąże się z otrzymaniem skierowania na podstawowe badania – zrób je koniecznie. Do niezbędnych badań zlecanych na początku ciąży należy: USG, oznaczenie grupy krwi, morfologia, badanie ogólne moczu, badania w kierunku WR, HIV, HBS, HCV, toksoplazmozy, różyczki, cytomegalii. 8 tydzień ciąży - objawy 8 tydzień ciąży to czas, kiedy powinnaś koniecznie wybrać ginekologa, który poprowadzi twoją ciążę. Jeśli dotąd tego nie zrobiłaś, koniecznie idź do lekarza. Pamiętaj, że to osoba, w której ręce oddajesz zdrowie swoje i swojego dziecka. Dobrze zastanów się więc nad wyborem odpowiedniego lekarza. 8 tydzień ciąży to czas, kiedy rozwijają się gruczoły mleczne, dlatego twoje piersi stają się nabrzmiałe i obolałe. By zapewnić im ulgę, poproś partnera o delikatny masaż piersi. Możecie użyć łagodnej oliwki dla dzieci lub kremu do pielęgnacji piersi dla ciężarnych. Do objawów, które pojawiają się na tym etapie ciąży, należą też spadek nastroju czy lekki wzrost temperatury ciała. Jakie inne dolegliwości ciążowe mogą pojawić się w 8 tygodniu ciąży? Większość kobiet na tym etapie ciąży odczuwa: zgagę wzdęcia zmęczenie senność nudności lub wymioty nadmierne wydzielanie śliny zachcianki ciążowe białawą wydzielinę z pochwy sporadyczne bóle głowy sporadyczne zawroty głowy 8 tydzień ciąży - dolegliwości Niestety, dolegliwości ciążowe w 8 tygodniu ciąży raczej się nie zmniejszą, mogą za to nasilać w miarę upływu kolejnych tygodni. Dotyczy to zwłaszcza wymiotów. Aby ich uniknąć, dbaj o swoją dietę: nie jedz za dużo, lecz przede wszystkim zdrowo. Staraj się też mieć przy sobie lekkie, ale wartościowe odżywczo przekąski, które złagodzą mdłości. W 8 tygodniu ciąży możesz odczuwać lekkie bóle w dole brzucha, spowodowane rozciąganiem się mięśni wokół macicy, a także zaobserwować plamienia. Zawsze poinformuj o nich swojego lekarza. A jaka jest wielkość brzucha w 8 tygodniu ciąży? W 8 tygodniu ciąży macica ma już wielkość małej piłki. Kiedy naciśniesz podbrzusze, możesz samodzielnie wyczuć powiększony organ. Jednak zewnętrznie wielkość brzucha się nie zmienia. Twój stan nie jest jeszcze widoczny, o ciąży wiedzą tylko wtajemniczeni. Czytaj również: Kalkulator ciąży - sprawdź, w którym tygodniu ciąży jesteś Kalendarz badań w ciąży Badania w 2 miesiącu ciąży - jakie trzeba wykonać? Zobacz FILM Badania w 2. miesiącu ciąży mgr Magdalena Hul, położna ze Stowarzyszenia Dobrze Urodzeni Na tym etapie szczególnie wyraźnie możesz odczuwać tkliwość i napięcie w piersiach. Biust zaczyna się powiększać (choć u części kobiet powiększenie piersi nastąpi dopiero na dalszym etapie ciąży, a u innych w ogóle się tego objawu nie zaobserwuje), otoczki wokół brodawek ciemnieją, uwidacznia się siatka żylna. Wewnątrz piersi następuje intensywne rozgałęzianie się przewodów mlecznych i dojrzewanie gruczołu piersiowego, czyli tzw. mammogeneza. Ważne! Zarówno posiadaczki obfitych jak i niewielkich biustów z takim samym (tzn. bardzo dużym!) prawdopodobieństwem będą mogły karmić piersią swoje dziecko! Produkcja pokarmu zależy bowiem od ilości i dojrzałości tkanki gruczołowej w piersi, natomiast na wielkość piersi wpływa przede wszystkim ilość tkanki tłuszczowej. Mały czy duży, o biust w ciąży warto dbać. Kluczowym elementem będzie odpowiednio dobrany biustonosz. Warto skorzystać z pomocy brafitterki. Jeśli kupujesz bieliznę sama, pamiętaj, aby stanik miał szerokie, stabilnie podtrzymujące biust ramiączka i nigdzie cię nie uciskał. Aby ulegające ciążowym zmianom piersi pozostały jędrne i gładkie, podczas prysznica przez kilkadziesiąt sekund polewaj je zimną wodą, a po osuszeniu wmasowuj w nie delikatnie, okrężnymi ruchami naturalny olejek zwierający witaminę E (np. olejek z kiełków pszenicy). Nie zapomnij też o ćwiczeniach wzmacniających mięśnie piersiowe!

8 tydzień ciąży zdjęcia płodu